Το Ευρωπαϊκό έργο The Wine Lab - Παράγοντας καινοτομία, συνδέοντας πρακτική και έρευνα δημιουργεί τα θεμέλια για διάλογο μεταξύ ερευνητικών, επιχειρηματικών και περιφερειακών κοινοτήτων - Πανεπιστήμια Αγροτικής Ανάπτυξης, Γεωπονίας, Οινολογίας, μικρά οινοποιεία σε απομακρυσμένες περιοχές, με στόχο την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, προκλήσεων και λύσεων και την από κοινού ανάπτυξη και προώθηση της καινοτομίας στον αμπελοοινικό τομέα. Το έργο ενθαρρύνει τη σύμπραξη και τη δικτύωση, παρέχει ευκαιρίες μάθησης, προωθεί τη βιωματική έρευνα και αξιοποιεί τη γνώση για εισαγωγή νέων μεθόδων και προσεγγίσεων στο σχεδιασμό πολιτικής. Αυτό το μοντέλο παρέμβασης μπορεί να ενσωματωθεί επίσης σε άλλους τομείς, όπως η παραγωγή τροφίμων και ο αγροτουρισμός.

Το πλαίσιο

Η Ευρώπη είναι ο κορυφαίος παραγωγός οίνου, παράγοντας περίπου 175mhl ετησίως, και αντιπροσωπεύει το 45% των αμπελουργικών εκτάσεων, το 65% της παραγωγής, το 57% της παγκόσμιας κατανάλωσης και το 70% των διεθνών εξαγωγών (ΓΔ Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης). Ο αμπελοοινικός τομέας είναι συνυφασμένος με τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, συνεισφέροντας σημαντικά στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και το περιβάλλον. Όπου τα αμπέλια στολίζουν το τοπίο, ο αμπελοοινικός τομέας προσφέρει απασχόληση σε εκατομμύρια ανθρώπους, συνεισφέροντας στη συνοχή των τοπικών αγροτικών κοινωνιών και στη διατήρηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας (Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρήσεων οίνου / CEEV).

Παρόλ’αυτά, ο αμπελοοινικός τομέας αποτελείται από μικρούς παραγωγούς στη συντριπτική πλειοψηφία και είναι εξαιρετικά ατομοποιημένος σε σύγκριση με άλλες βιομηχανίες τροφίμων και ποτών (ΓΔ Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης). Ως εκ τούτου, είναι αρκετά κατακερματισμένος, ιδιαίτερα στην Ευρώπη (Anderson, 2001; Visser, 2004).

Η πρόκληση 

Τα μικρά και πολύ μικρά οινοποιεία αντιμετωπίζουν προκλήσεις παρόμοιες με αυτές που αντιμετωπίζουν επιχιερήσεις ίδιου μεγέθους σε άλλους τομείς (πωλήσεις, μάρκετινγκ, λογιστική, παραγγελίες, συλλογές, συμμόρφωση, συσκευασία και ναυτιλία κ.ά.) παράλληλα με προκλήσεις που σχετίζονται κυρίως με τον τομέα τους και συγκεκριμένα με:

  • Το έδαφος, δηλαδή αμπελώνες μικρού μεγέθους βρίσκονται συχνά σε ταράτσες και μικρές αμπελουργικές εκτάσεις.
  • Την ένταση εργασίας, δηλαδή την παραγωγή από 800 έως 1600 h/ha.
  • Την ποικιλία τυπολογιών σταφυλιών (υψηλή παρουσία αυτοχθόνων αμπέλων) σε μικρές ποσότητες, δηλαδή πολλά εξειδικευμένα προϊόντα με υψηλή βιοποικιλότητα.
  • Τη θέση, δηλαδή αμπελώνες που βρίσκονται σε περιοχές περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ή σε περιοχές όπου δεν αποτελούν την κύρια οικονομική δραστηριότητα και πηγή εισοδήματος.
  • Την απομόνωση, δηλαδή περιορισμένη πρόσβαση σε ευκαιρίες μάθησης, παρά την ανάγκη για φάσμα δεξιοτήτων, συμπληρωματικών με εκείνες που απαιτούνται για την παραγωγή per se, καθώς και περιορισμένες ευκαιρίες για δικτύωση.

Η έρευνα δείχνει ότι η δυνατότητα αξιοποίησης ευκαιριών στην αγορά - χαρακτηριστικό γνώρισμα των επιχειρηματιών, ποικίλλει ανάλογα με τον τρόπο διαχείρισης του οινοποιείου και τη θέση του (Gilinsky et al., 2008). Επιπλέον, αναγνωρίζεται διεθνώς ότι τα μικρά οινοποιεία επιτυγχάνουν καλύτερες επιδόσεις όταν είναι δικτυωμένα ή ανήκουν σε ομάδες/συμπράξεις (Visser 2004, Porter, 1998, Giuliani & Bell, 2004). Ωστόσο, τα μικρότερα οινοποιεία δραστηριοποιούνται κυρίως μέσα από ανεπίσημη δικτύωση με αποτέλεσμα επιχειρήσεις που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές να έχουν δυσκολίες στην ανάπτυξη επαφών, κρίσιμων για την επιβίωσή τους.

Το έργο

Το έργο προωθεί την ανάπτυξη:

  • κόμβων (συμπράξεων) ως ομάδων ενδιαφέροντος και κοινότητες μάθησης, με τη συμμετοχή παραγωγών οίνου, ερευνητών, φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δημοσίων και ιδιωτικών φορέων στον αμπελοοινικό τομέα.
  • ευκαιριών για φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αναπτύξουν επιχειρηματικό και ενδοεπιχειρηματικό τρόπο σκέψης, μέσω πρακτικής άσκησης.
  • μηχανισμών για δομημένη ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ ερευνητών και επιχειρήσεων.
  • καινοτόμων μεθόδων και εργαλείων για την αξιοποίηση της γνώσης σε περιφερειακό επίπεδο και τη σύνδεση περιφερειακών με εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς.
  • νέων μορφών συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων για την αύξηση των ευκαιριών δια βίου μάθησης.
  • εργαλείων και μέσων ικανών να παρέχουν έγκαιρες και προσαρμοσμένες ευκαιρίες κάλυψης των αναγκών μάθησης.
  • ασκήσεων για ενσωμάτωση της γνώσης που παράγεται από τα δίκτυα και τις συμπράξεις στα πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών.
  • πολιτικών συζητήσεων και διαλόγου μεταξύ περιφερειακών κόμβων και φορέων λήψης αποφάσεων.

Δείτε περισσότερα στις ΔΡΑΣΕΙΣ